سانسوریا با نام علمی Sansevieria گیاهی مناسب برای تصفیه هوا محسوب می شود که با نام گیاه شمشیری یا زبان مادر شوهر نیز شناخته می شود. این گیاه به نور و آب کمی نیاز داشته و پرورش آن در منزل بسیار راحت است و همچنین نگهداری سانسوریا به مراقبت دائمی احتیاج ندارد و می توان آن را در آپارتمان یا محیط های اداری برای زیبایی دکوراسیون داخلی استفاده نمود.
نگهداری سانسوریا یک گیاه پر تحمل
گیاه سانسوریا بومی آفریقا، ماداگاسکار و جنوب آسیا می باشد. این گیاه بسیار مقاوم بوده و دارای عمری طولانی می باشد و در اصطلاح آن را گیاه نامیرا نیز می دانند. این گیاه از خانواده مارچوبگان(Asparagaceae) می باشد و دارای ریزوم است و برگهای آن به جای ساقه اصلی از روی همین ریزوم ها از دورن خاک خارج شده و رشد می کنند. گل سانسوریا با برگهای زینتی ضخیم، مستقیم، سخت و شمشیر مانند خود به گیاه شمشیری یا زبان مادر شوهر نیز معروف می باشد.
از ویژگی های مهم گیاه سانسوریا می توان به پاکسازی هوا اشاره نمود. سانسوریا سمومی مثل فرمالدئید، تولوئن و زایلن را از محیط جذب نموده و با این کار هوای اطراف شما را تصفیه نموده و موجب بهبود کیفیت هوا خواهد شد. بنابراین می توانید در اتاق خواب نیز از این گیاه بهره بگیرید چرا که با افزایش اکسیژن هوا خواب بهتری را تجربه خواهید نمود.
این گیاه دارای دو نوع برگ نیزه ای و برگ شمشیری می باشد که هر دو گونه بسیار محبوب هستند. گونه برگ نیزه ای برگهایی به شکل انگشتی و لوله ای دارد و برگ شمشیری برگهایی پهن و کشیده دارد. به طور کلی در اندازه و رنگ برگ های سانسوریا تنوع فراوان وجود دارد. سانسوریا جزو گیاهان کم توقع محسوب می شود زیرا به آب کمی نیاز دارد و شرایط نوری کم را نیز تحمل می کند. اگر در زمینه پرورش گیاهان تازه کار یا مبتدی هستید می توانید برای شروع به نگهداری گیاه سانسوریا بپردازید.
گونه های متعدد سانسوریا مانند امریکن، مهتابی، لاله ای، شمشیری و پاکوتاه همگی نحوه نگهداری مشابهی دارند و تنها سانسوریا شمشیری ابلق از نظر مراقبت کمی با بقیه فرق دارد. این گیاه دارای رده های زرد رنگ زیبایی روی برگهایش است که در صورت کم شدن نور این رده ها کم رنگ می شوند. در ادامه با شرایط نگهداری سانسوریا بیشتر آشنا خواهید شد.
کود مناسب سانسوریا
به منظور تقویت و نگهداری گل سانسوریا کود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و نقش مهمی در رشد این گیاه دارد که می توانید از کود گیاهان آپارتمانی زینتی و یا کود شیمیایی ۱۰-۱۰-۱۰ کمک بگیرید و در فصل رشد سانسوریا که بهار و تابستان است هر دو تا سه هفته یک بار پس از آبیاری کوددهی نمایید و به هیچ وجه از کود های حیوانی استفاده نکنید زیرا، به دلیل قوی بودن منحر به آلودگی و سو.ختگی می شوند.
گلدان مناسب سانسوریا
انتخاب گلدان مناسب نقش مهمی در رشد و تقویت سانسوریا دارد که گلدان هایی با عمق کم مناسب هستند و استفاده از گلدان های پلاستیکی و سفالی گزینه مناسبی هستند که به هیچ وجه از گلدان های آهکی و بزرگ استفاده نکنید و اگر تمایل دارید این گیاه را داخل گلدان های بزرگ و لوکس بکارید بهترین کار این است که ابتدا این گیاه را داخل گلدان پلاستیکی کاشته سپس داخل گلدان مورد نظرتان بگذارید و با کمک پوکه های رنگی اطراف آن را تزیین نمایید.
تعویض گلدان گیاه سانسوریا
نیازی به تعویض سالانه گیاه سانسوریا نمی باشد و بهتر است هر دو تا سه سال گلدان آن را تعویض نمایید و همچنین هر شش ماه یک بار خاک گلدان را با خاک جدید تعویض نمایید و اگر این امکان وجود ندارد خاک رویی آن را تعویض کنید و در زمان تعویض گلدان باید دقت داشته باشید که ریشه ها را به آرامی جا به جا کرده و به منظور پیشگیری از خشک شدن آن را داخل کیسه نایلونی بگذارید.
شرایط رشد بهتر گیاه سانسوریا
آبیاری کم
نیاز ابی این گیاه کم می باشد و به آبیاری بیش از حد حساس است بنابراین هنگام آبیاری از خشک بودن سطح خاک گلدان مطمئن شوید. توجه داشته باشید خاک همیشه خیس موجب ایجاد لکه های قهوه ای رنگ روی برگها و پوسیدگی سانسوریا خواهد شد. در تابستان هفته ای یکبار و در زمستان هر دو هفته یکبار آبیاری این گیاه کافی است. البته با توجه به محیط نگه داری گیاه، دما و نور دریافتی گیاه این میزان آبیاری متغیر خواهد بود. در ضمن برگهای گیاه تحت تنش خشکی زیاد چروکیده می شوند.
نور متوسط
چنانچه گیاه در وضعیت ایده آل نگه داری شود به نور متوسطی( حدودا دو متر فاصله از پنجره جنوبی و غربی) نیاز دارد. سانسوریا به نور بسیار مقاوم می باشد به طوری که محیط های پرنور و کم نور را نیز تحمل می کند. ولی به طور کلی نور غیرمستقیم و کامل مناسبترین نور برای گیاه بخصوص گونه ابلق سانسوریا می باشد. توجه داشته باشید نور مستقیم خورشید موجب آفتاب سوختگی برگهای گیاه خواهد شد.
دمای بهینه ۲۰-۳۰ درجه سانتی گراد
سانسوریا طیف وسیعی از تغییرات دمایی را تحمل می کند، حتی دمای منفی ۱۰ درجه سانتی گراد را نیز قادر است تحمل کند. ولی در دمای ۲۰-۳۰ درجه سانتی گراد بهترین رشد را خواهد داشت. چنانچه گیاه در سرمای شدید قرار گیرد برگها سیاه و آبکی شده که این امر ۱ الی ۴ هفته بعد از سرمادیدگی آشکار می شود. توجه داشته باشید برگهای سانسوریا با شیشه گرم و داغ نیز تماس پیدا نکند چراکه حاشیه برگها خواهد سوخت. به این ترتیب در زمستان دمای مطلوبی برای گیاه فراهم نمایید و مراقب باشید گیاه در معرض برف و باران قرار نگیرد. همچنین اگر سانسوریا را در خارج از خانه نگه داری می کنید در فصل زمستان به داخل منزل انتقال دهید.
رطوبت معمولی
این گیاه تنش های خشکی یا رطوبت هوا را قادر است تحمل کند. ولی به طور کلی رطوبت معمولی محیط خانه برای سانسوریا مناسب می باشد و به رطوبت اضافی نیاز نیست.
خاک کمپوست
بهترین خاک برای رشد سانسوریا خاک کمپوست است. و در کل خاک با بافت متوسط و زهکش مناسب نیز می تواند شرایط خوبی برای رشد گیاه فراهم نماید. مانند مخلوطی از خاک معمولی، خاک برگ و مقداری شن.
تغذیه با کودهای مخصوص
گیاه در حالت معمولی به کود خاصی نیاز ندارد. ولی چنانچه برگهای سانسوریا کم رنگ و کوچک ماند می توانید در فصل رشد به صورت ماهانه از کودهای مخصوص استفاده کنید. توجه داشته باشد کوددهی زیاد برگهای جدید را نرم تر و استحکامشان را کمتر می کند که موجب خمیده شدن آنها می گردد. بهترین مقدار کوددهی هر دو هفته یکبار طبق دستور کودهای زینتی بازار می باشد و بهترین زمان تغذیه در طول فصل رشد از فروردین تا مهر ماه بوده و خاک نیز خوب زهکشی شده باشد.
آفات و بیماری ها
بیماری های اصلی این گیاه بیشتر قارچی می باشد. از نشانه های اصلی بیماری قارچی می توان به لکه های سیاه و قهوه ای ایجاد شده روی برگ ، شل شدن و تغییر رنگ برگها اشاره نمود. این بیماری موجب پوسیدگی ریشه به دلیل آبیاری زیاد می شود. بنابراین در کف گلدان سوراخ هایی جهت خروج آب اضافی تعبیه کنید.
برای رفع بیماری قارچی می توانید از قارچ کش مانکوزب و کاربندازیم بهره بگیرید. از دیگر بیماری ها زخم هایی است که توسط لارو حشرات روی حاشیه یا پهنه برگ ایجاد می شود. از جمله آفات این گیاه می توان به تریپس و شپشک آرد آلود اشاره نمود که موجب دفرمه شدن و تضعیف سانسوریا می گردند. در ادامه قابل ذکر است که زرد شدن برگ گیاه ممکن است به دلیل کافی نبودن نور محیط یا کاهش عناصر مغذی خاک باشد. بنابراین گیاه را به مکان پرنورتر با نور غیر مستقیم منتقل کنید و از کوددهای مناسب استفاده نمایید.
نحوه تکثیر سانسوریا
تکثیر گل سانسوریا به دو روش پاجوش و قلمه زدن صورت می گیرد. در روش اول از پاجوشها برای تکثیر نمودن گیاه استفاده می کنند و در روش دوم برای قلمه زدن با استفاده از یک قیچی ضدعفونی شده برگ گیاه را به اندازه های ۸ سانتی متری برش بزنید. و برگی را برای قلمه زدن سانسوریا انتخاب کنید که حدودا ۳۰ سانتی متر طول داشته باشد. سپس قلمه ها را تا نصف ارتفاعش در بستر کاشت سبکی مانند مخلوط یک قسمت شن و سه قسمت پیت، خزه و اسفگنوم بکارید.
بستر کشت گیاه مرطوب و نه غرقابی و همچنین دمای محیط بین ۲۱-۲۳ درجه باشد. بعد از ۳-۴ هفته ریشه دهی صورت گرفته و ظهور برگهای جدید ۳-۴ ماه زمان می برد.برای نتیجه گیری بهتر برخی انتهای قلمه ها را به قارچکش یا پودر ریشه زا آغشته می کنند و سپس آن را درون ماسه می کارند تا ریشه بدهد. بعد از سه هفته ریشه زایی شروع شده و در هفته چهارم جوانه ها ظاهر می شوند. در این مرحله هر قلمه را در گلدانی جداگانه بکارید. روش دیگر برای ریشه زایی قرار دادن قلمه درون آب است.
در پایان به ان نکته اشاره می شود که اخیرا سانسوریاها به صورت رنگی نیز در بازار مشاهده می شوند که این رنگها طبیعی نیست و تنها برای زیبایی گیاه استفاده شده است که با رشد گیاه آن نیز بزرگ می شود. این رنگها مخصوص بوده و نمی توان گیاه را با رنگهای شیمیایی رنگ آمیزی کرد.
منبع : آرگا
پرورش گل
